Türkiye’nin Addis Ababa Büyükelçisi Berk Baran, Türkiye’nin Etiyopya’daki en büyük yatırımcılar ortasında yer aldığını belirterek, “Ülkede 200 civarında Türk şirket faaliyet gösteriyor. Bunların başında inşaat, ilaç ve besin şirketleri var.” dedi.
Büyükelçi Baran, Türkiye ile Etiyopya ortasındaki siyasi, ekonomik ve diplomatik münasebetleri AA muhabirine kıymetlendirdi.
İki dost ülke ortasındaki ilgilerde son yıllarda yaşanan olumlu gelişmelerin son derece memnuniyet verici olduğunu belirten Baran, diplomatik alakalarda yaşanan gelişmelerin yanı sıra ticaret hacminde de şimdi istenilen düzeylerde olunmasa da gidişatın hoş olduğunu lisana getirdi.
Baran, Türkiye’nin Etiyopya’ya ihracatının, bu yılın 11 ayında, geçen yılın birebir devrine paralel olarak gerçekleşerek, 290 milyon dolara yaklaştığını aktardı.
Etiyopya’da döviz piyasasından ve bankacılık transferlerinden kaynaklanan birtakım zahmetler yaşanabildiğini aktaran Baran, ithalat ve ihracatta birtakım kısıtlamalar uygulandığını, bu zahmetlerin ortadan kalkması halinde ihracatın çok daha yüksek sayılara çıkabileceğini vurguladı.
Baran, ülkeler ortasındaki dış ticaretin artırılması için daima faaliyet halinde olduklarını tabir ederek, bu yıl 2022’ye nazaran ihracat sayısında çok büyük bir artış görülmese de gelecek yıl ile alakalı gayelerinin yüksek olduğunu bildirdi.
En büyük ihracat hissesi çelik sektöründe
Büyükelçi Berk Baran, Türkiye’nin Etiyopya’ya gerçekleştirdiği ihracatta en büyük hissesi çelik kesiminin aldığını söyledi.
Sektördeki ihracatın bu yılın 11 ayında, geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 99 artışla 156 milyon dolara yaklaştığını aktaran Baran, “Bu artış inşaat kesiminden kaynaklanıyor. Ülkede bir inşaat patlaması var. Bu ülkede çelik ile inşaat materyalleri alanında çok yüksek bir potansiyel var. Likidite üzere kimi sorunlar olsa da buranın alım gücü de yüksek. Etiyopya’da ekonomik şartlar düzeldikten sonra çelik ihracatımızın daha da artacağına inanıyorum.” diye konuştu.
Diğer bölümlerde de çelik ihracatındaki artışı yakalayabilmek için yapılması gerekenlere değinen Baran, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yıl içinde Ticaret Bakanlığımızın teşvikiyle gerçekleştirilen birtakım alım heyeti aktiflikleri sayesinde otomotiv, yedek kesim, besin, tıbbi materyal, ilaç ve gibisi alanlarda da misal ilerlemeler kaydettik. Bunları daha da artıracağımızı düşünüyorum. Dış ticaret hacmimizi artırmak için de daha fazla alım heyetleri oluşturmalı, ticaret mutabakatları imzalamalı ve bunların sayısını artırmalıyız. Mesela tercihli ticaret mutabakatında ilerleme kaydedersek bu her iki ülkenin de faydasına olacaktır.”
Baran, Türkiye’nin Afrika’ya kazan-kazan prensibiyle yaklaştığını, kardeşlik hukuku çerçevesinde ilgilerini geliştirdiğini, bu kıtayı ticari ilgilerden ibaret görmediğini vurguladı.
Türkiye tarafından hayata geçirilen Türkiye-Afrika İş Forumlarının ülkeler ortası ticari ve diplomatik bağlantılara katkısından bahseden Baran, kendilerinin de bu tertiplere katkı sunmaya devam edeceklerini bildirdi.
Baran, “Türkiye, Etiyopya’da en büyük yatırımcılar ortasında yer alıyor. Ülkede 200 civarında Türk şirket faaliyet gösteriyor. Bunların başında inşaat, ilaç ve besin şirketleri var.” dedi.
“Türk şirketler bu ülkeye birçok alanda yatırım yapabilir”
Etiyopya’daki kahve üretimine de değinen Baran, şunları lisana getirdi:
“Bu alanda da kıymetli yatırımlar ve yatırım fırsatları bulunuyor. Kahve denilince tahminen Etiyopya çok fazla bilinmiyor. Türk kahvesi akla geliyor tahminen fakat kahvenin ana vatanı hakikaten de Etiyopya. Evvelden ‘Kahve Yemen’den gelir.’ diye bilinirmiş. Doğrusu, kahve Yemenli tüccarlar tarafından Etiyopya’dan getirilirmiş. Burada çok lezzetli kahveler üretiliyor. Bu alanda daha fazla yatırım da yapılabilir diye düşünüyorum. Bu durum iki ülke ortasındaki dış ticaret hacmini de olumlu etkileyecektir.”
Bu hususta çalışmalar yapan Türk işletmeler olduğunu belirten Baran, Dünya Türk İş Kurulu (DTİK) Etiyopya Temsilcisi Ozan Semerci’nin de Etiyopya’da kahve alanında yatırımları olduğunu aktardı.
Baran, “Afrika’nın en kalabalık ikinci ülkesi Etiyopya’da geniş tarım alanları var ve bu ülke verimli topraklara sahip. Türk şirketler bu ülkeye birçok alanda yatırım yapabilir. Burada önemli potansiyel mevcut.” değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye Maarif Vakfının 7 okuluyla verdiği çok kaliteli bir eğitim var”
Berk Baran, iki ülke ortasındaki diplomatik alakaların 128. yılında olduğunu, Etiyopya ile Türk halkı ortasındaki alakaların ise 1500’lü yıllara dayandığını belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yurt dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından verilen hükümet bursları, ülkeler ortasındaki ticari ve diplomatik bağlantılara büyük katkı sunuyor. Türkiye Maarif Vakfının burada 7 okuluyla verdiği çok kaliteli bir eğitim var. Bunu da açıkçası Türkiye’nin buradaki marka yatırımlarından biri olarak görüyoruz. Keza Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı Başkanlığının (TİKA) buradaki kalkınma alanındaki yardımlarına da çok büyük ehemmiyet verildiğini görüyoruz. TİKA da yalnızca Etiyopya’daki değil Afrika’daki markalarımızdan biri. Türk Hava Yolları, Afrika kıtasında 62 noktaya uçuyor. Münasebetiyle yalnızca Türkiye ile Etiyopya ortasında değil ülkemizin bütün Afrika ile bağlarını da kuvvetlendiriyor.”
Etiyopya’da Türk dizilerinin de çok önemli bir izleyici kitlesi olduğunu belirten Baran, “Bunu yalnızca halklar ortasındaki yakınlaşmaya bir katkı olarak değil iktisada de bir katkı olarak görmek lazım. Buradaki moda ve mobilya dallarını hakikaten Türk dizileri etkilemeye başladı. Ülkemizde eğitim gördükten sonra Türkiye sevgisiyle geri dönen Etiyopyalı mezunların altını tekrar çizmek istiyorum. Onlar ülkemizin adeta birer temsilcisi, elçisi oluyorlar burada.” tabirlerini kullandı.
