Oyun çocuğun bilişsel, duygusal ve toplumsal gelişimine yardımcı olmaktadır. Çocuklar oyun ile dış dünyayı tanır, hayata dair denemeler yapar, hayal ile gerçeği ayırt edebilmeyi öğrenir. Hülasa hayatla gayret etmeyi tecrübeler. Bu manada oyun, çocukların his ve kanılarını çarçabuk tabir edebildiği en uygun lisandır. Oyun çocukların gelişimine katkıda bulunurken birebir vakitte memnun eder. Tüm çocuklar yalnızca cümbüş maksatlı oynamaya cesaretlendirilmelidir.
Oyun terapisi nedir?
Çocukların yetişkinler üzere kendilerini tabir etmeleri kolay değildir. Oyun terapisi ile çocuklar sözleri kullanmak yerine oyun ve oyuncaklar aracılığıyla, kendini söz edebilmeyi, günlük hayatında baş edemediği sorunları çözebilmeyi ve olumsuz davranışlarını değiştirebilmeyi öğrenir. Oyun terapisinin emeli çocuğun kendini duygusal olarak düzgün hissetmesini sağlamaktır. Çocuğun olağan gelişimini etkileyen duygusal, davranışsal ve ruhsal sorunları ortadan kaldırmak ve sorunun büyümesini önlemektir. Oyun terapisinin tipleri, non-direktif (yönlendirilmemiş), kognitif (bilişsel davranışçı) ve Filial Terapidir. (anne-baba da dâhil olur) Seanslar yaklaşık 50 dakika sürmektedir. Ancak Filial Terapi 30 dk, 15–20 seans sürmektedir.
Oyun terapisti kimdir
Eğitimli bir oyun terapisti çocuk ile empati kurar. Çocuğun kendini anlaşılmış ve kabul görmüş hissetmesine, denetim hissi ve farkındalık kazanmasına uygun ortamı sağlar. Yönlendirilmiş çalışmalar gayeye yöneliktir. Oyun terapistinin sorumluluğu rehberlik yapmak ve yorumlamaktır. Terapist sorunlu davranışın yerine daha olumlu davranışların ve niyetlerin geliştirilmesine yardımcı olur. Terapinin kıymetli ögelerinden biri ödüllendirmedir. Bu yolla çocuğa hangi davranışlarının uygun hangilerinin uygun olmadığı tarafında direkt ileti verilir.
Yönlendirilmemiş çalışmalarda ise oyun terapistlerini tanımlayan 8 unsur şöyledir:
1. Terapist çocuğu olduğu üzere kabul eder.
2. Terapist çocukla sıcak bir münasebet kurar.
3. Terapist çocuğun hislerini söz edebileceği uygun ortamı sağlar.
4. Terapist çocuğun dışarı vurduğu hislere karşı açıktır ve çocuğa içgörü kazandıracak halde ona geri yansıtır.
5. Terapist çocuğa kendi sorunlarını çözebilmesine fırsat verir ve yaptığı seçimlere hürmet duyar. Değişime karşı yaptığı seçimlerin sorumluluğunu çocuğa verir.
6. Terapist terapi sürecini hızlandıramaz, bu süreç vakitle gelişir.
7. Terapist çocuğu yönlendirmez ve çocuğun çizdiği yolu takip eder.
8. Terapist terapiyi sürdürebilmek için gerekli sonları çizer. Oyun terapisini çocuk psikoterapistleri, psikiyatri hemşiresi, toplumsal hizmet vazifelileri, rehber ve ruhsal danışmanlar, psikologlar, sanat terapistleri kullanmaktadır.
Oyun terapisinde ne kadar vakitte sonuç alınır
Bu müddet çocuktan çocuğa değişmektedir. Yaşadığı travmanın ciddiyetine ve olayları nasıl algıladığına nazaran farklılık gösterir. Sorunlu davranış ne kadar yeniyse bunun aşılması o kadar kolay olacaktır. Ferdi istişare da 4 haftada bir, kümelerde 8 haftada bir aile görüşmesi ile anne-baba bilgilendirilir.
Oyun terapisi hangi durumlarda, kimlere uygulanır?
1-Oyun terapisi 3–11 yaş ortası çocuklara uygundur.
2-Boşanmış ailelerin çocuklarına
3-Evlat edinilmiş yahut terkedilmiş çocuklara
4-Aile içi şiddet gören çocuklara
5-Okulda zorbalık gören yahut zorbalık yapan çocuklara
6-Kaygı, dehşet ve fobileri olan çocuklara
7-Uyku bozukluğu ve kâbusları olan çocuklara
8-Kardeş kıskançlığı yaşayan çocuklara
9-Ailede kayıp ve yas olan çocuklara
10-Duygusal, fizikî ve cinsel tacize uğramış çocuklara
11-Konuşma bozukluğu olan çocuklara (kekemelik, tekrarlayıcı lisan, bebek konuşması)
12-Hiperaktivite ve Dikkat eksikliği tanısı almış çocuklara
13-Arkadaş edinmede zahmet çeken çocuklara
14-Ders çalışma ve okuma sorunu olan çocuklara
15-İçe çekilmiş ve daima mutsuz olan çocuklara
16-Uygunsuz davranışlar sergileyen çocuklara, oyun terapisi uygulanmaktadır.
Çocuk oyun terapisi ile neler kazanır
Çocuklar oyun terapisi ile özgüvenlerini kazanmayı, işbirliği yapmayı, diğerlerine hürmet durmayı, sorumluluk almayı ve sorumluluklarını yerine getirmeyi, kendini müdafaayı, dikkatini toplamayı, sorunlarına tahlil yolu bulmayı, öfkesini gerçek yönlendirmeyi, kendini hakikat söz edebilmeyi, toplumsal ilgilerini güçlendirmeyi, kaygılarını yenmeyi, konuşma bozukluklarını düzeltmeyi öğrenirler.
Oyun odasında neler vardır?
Oyun gereci olarak oyuncak mobilyalı mesken, oyuncak konut aletleri, oyuncak aile, okul, oyuncak hayvanlar, telefon, birtakım kostüm ve aksesuarlar, ayna, su, kum havuzu, otomobil, uçak üzere oyuncaklar ve parmak boyası, oyun hamuru, her çeşit boya kalemi, kartonlar, çizim kâğıdı, etiketler üzere sanatsal materyaller bulunur. Bütün oyuncakların ve malzemelerin kullanımı kolay, taşınabilir, sağlam, güçlü ve çocuğun daima erişebileceği yüksekliktedir.
Çocuğa oyun terapisine gelirken nasıl bir açıklama yapılmalıdır?
Çocuğa doktora gittiğini söylemek yerine, “Oyun terapisi, sen fotoğraf yahut gibisi sanatsal bir faaliyet yaparken, kıssa anlatırken ya da rastgele bir oyuncak ile oynarken hislerini anlamana ve onlar hakkında konuşmana yardımcı olacak, zira onları içinde tutarsan ve ne hissettiğini fark etmezsen mutsuz hissedebilirsin. Oyun terapisti sana hiçbir vakit yapmak istemediğin bir şeyi yaptırmayacak, söylemek ve yapmak istediklerine kendin karar vereceksin” üzere bir söz kullanmak çocuğun kendini inançta hissetmesine yardımcı olur.
