Esra Özarfat
BURSA – Türkiye ihracatının 16 yıldır üst üste önder kesimi olan otomotiv sanayisinin ağustos ayı ihracatı geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 6 düşüş ile 2 milyar 269 milyon dolar oldu. Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliği (OİB) İdare Şurası Lideri Baran Çelik, otomotiv sanayisi ihracatını önümüzdeki süreçte olumlu yahut olumsuz istikamette etkileyecek etkenleri DÜNYA’nın Bursa Temsilcisi Ömer Faruk Çiftçi ile paylaştı.
2025 yılının Türk otomotiv sanayisi için değerli bir atılım yılı olacağına işaret eden Baran Çelik, “TOGG tek modelle önümüzdeki aylarda seri üretime başlayacak. Bu model Türkiye iç pazarını besleyecek. Onun öbür modellerinin devreye girmesi ihracat pazarlarına açılması açısından kıymetli. O da 2024-2025 yıllarını bulacaktır. Birçok projeye bakıldığında Türkiye otomotiv sanayisi 2025 yılı ve sonraki 5 yılda değerli ihracat artışı düzeylerine ulaşabilir. Ancak hepsinin öncelikli şartı rekabetçiliğimizi koruyabilmemiz. 2025’ten itibaren Türkiye’de birçok yeni model üretiliyor olacak. Öteki yandan araç model makyajlama süreçleri de başlayacak. Türkiye bir otomotiv ülkesi olmaya devam ediyor. 2025 yılı değerli bir atılım yılı olabilir Türkiye için” dedi.
“Türkiye artık bir otomotiv ülkesi oldu”
Alt segmentleri de içinde barındıran tedarik sanayisinin alternatif kanallara daha düzgün nüfuz ettiğine ve içinde birçok mikro ihracatçıyı barındırdığına işaret eden Çelik, bu sayede otomotiv sanayi ihracatının tabana yayıldığını vurguladı. Ana endüstrilere üretim yapan, ayrıyeten aftermarkette de faal olan tedarik endüstrinin bu sayede ihracatını artırdığını belirten Baran Çelik, “Araçlar eskidikçe, nüfus arttıkça aftermarket eserlerine talep daha da artıyor. Tedarik sanayi ihracatı toplam otomotiv ihracat içinde yüzde 40-45 bandında. Tedarik endüstrinde çok başarılı ihracatçılar oluştu. Eylül ayında Almanya Frankfurt’ta düzenlenen Avrupa’nın en büyük otomotiv tedarik sanayisi fuarı Automechanika’ya 63 firma ile ulusal iştirak sağladık. 300 Türk firması burada stant açtı. İtalya’dan sonra en fazla iştirak yapan ikinci ülke olduk. En büyük talihimiz Çin’in “0” covid siyaseti nedeniyle stant açamamış olması. Boşalan yerleri Türkler doldurdu. Önümüzdeki yılın muahedeleri da yapıldı. Fuarda da gördük ki, aracın içinde her türlü komponenti üreten tedarikçimiz var. Türkiye artık bir otomotiv ülkesi oldu. Bunu net olarak görüyoruz. Türk otomotiv sanayisini OEM’ler geliştirdi lakin teşebbüsçü ruha sahip dünyayı takip eden girişimcilerden oluşması ayrıştırdı” diye konuştu. Pandemi sonrası vaktinde ve meselesiz esere ulaşmanın maliyetlerin önüne geçtiğine işaret eden Çelik, bu süreçte yakın coğrafyanın değer kazandığını, Türk tedarik endüstrinin de bu noktada ayrışarak öne çıktığını lisana getirdi. Baran Çelik, “Bu durum rekabetçiliğimizi kaybettiğimiz noktada kalıcı olmayabilir. Birebir vakitte rekabetçi de olmamız gerekiyor” değerlendirmesini yaptı.
“İhracat için negatif bir iklim oluştu”
Baran Çelik, ihracat artışına tesir eden negatif ögelerin da altını çizerek dövizin enflasyondan daha fazla artmasının ihracat için risklerine vurgu yaptı. Çelik, şunları söyledi: “İki üç yıllık konjonktür ihracatçıya yarıyordu. Artık ise dezavantaja döndü. Bundan ötürü sistem ihracat için olumuz bir iklime girdi. Beşerler bu döviz kurlarına nazaran müşteri temasları yaptılar. Enflasyonun olduğu bir ülkede döviz kurunun sabit olması ihracatçıyı zorlayan bir durum. Enflasyonla paralel hareket etmesi istenir. Şu anda ihracatta sürat kesildi. Euro dolar paritesinin de büyük tesiri var. Bilhassa Avrupa’ya ihracat yapan bölümlerde sorun çok büyük. Kesim olarak bizim yüzde 83 euro bölgesi. Bu da bizi geriye düşürüyor. Ancak herkes buna da adapte olmak, maliyet yapısını buna nazaran ayarlamak zorunda. Lakin ihracat için negatif bir iklim olduğunu söyleyebiliriz.”
“Resesyonun ayak sesleri geliyor”
Yaşanan yarı iletken çip meselesinin dalın tüm istikrarını bozduğunu savunan Çelik, çipin az kullanıldığı ticari araçlara nazaran yeni teknolojileri barındıran binek arabalarda sorunun daha fazla hissedilmeye devam ettiğini aktardı. Bir ay sonra hangi fabrikanın ne kadar mühlet için duracağını bilmemenin yarattığı belirsizliğe dikkat çeken Çelik, “2023’te devreye girecek çip tesislerinden bahsediliyor. Bilhassa resesyonun ayak seslerinin geldiği bir periyotta piyasadaki talebin de bir ölçü zayıf kalacağı öngörülüyor. 2023’te çip meselemiz büyük ihtimal çözülmüş olacak lakin dal bir bu sefer de bir sakinlikle karşı karşıya kalacak. Gelişmiş olan pazarlarda bu sakinliği görmeye başladık. Şu anda talebin olup olmadığını ölçebilecek bir arzı sağlayamıyoruz. Avrupa pazarında birçok mal ve eser kümesinde daralma var” dedi.
