Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Kesim Raporu’nun Aralık 2023 sonuçları açıklandı. İnşaat materyali endüstrisinin 2023 birinci 3 çeyreğinde farklı oranlarda büyüme gösterdiğine işaret edilen raporda, yılın son çeyreğine giriş yapılan ekim ayında da üretim artışının sürdüğü belirtildi. Dış pazarlarda talep şartlarının ekim ayında zayıf kaldığına değinilen raporda, yurt içinde seçimler sonrası yeni fiyatlamalar ve yeni iktisat siyasetlerinin tesiriyle beklentilerin üzerinde bir üretim artışı yaşandığına dikkat çekildi.
Ekim ayındaki yüzde 8,7’lik üretim artışı alt dalların 15’ine yaradı
Türkiye İMSAD raporuna nazaran, inşaat materyali sanayi üretimi 2023 yılının ekim ayında, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 8,7 arttı. Yeni iktisat siyasetlerine ahenk gösterildiği yeni süreçte, inşaat materyali sanayi üretiminde beklenenden yüksek büyüme gerçekleşti. 2023 Ekim ayında 22 alt bölümün 15’inde üretim artarken, 6’sında geriledi, 1 alt kesimde ise değişim gerçekleşmedi. 2023 yılının birinci on ayında ise geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran en yüksek üretim artışı yüzde 36,5 ile metalden yapı ve yapı modüllerinde gerçekleşti. Metal kapı ve pencereler üretimi ise yüzde 35,6 yükseldi. Ahşap inşaat gereci üretimi yüzde 23,1, hazır beton üretimi ise yüzde 16,8 arttı. Yılın birinci on ayında üretimde en yüksek gerileme yaşanan alt kesim yüzde 15,7 ile inşaat camları olurken, onu yüzde 11,9 ile seramik kaplama materyali izledi.
Sıkılaştırma siyasetleri inşaat kesimindeki iş şartlarını etkiliyor
Haziran ayında uygulamaya alınan iktisatta sıkılaştırma siyasetlerinin inşaat kesimindeki iş şartlarını etkilemeye başladığına vurgu yapılan raporda, iktisatta yılın ikinci yarısında iç talebi yavaşlatmaya dönük olarak faiz artışları, seçici kredi siyaseti ve kredi sınırlamaları ile TL likiditesinin azaltılması uygulamalarının gerçekleştirildiği bilgisi verildi. Bu siyasetler büsbütün yurt içinde faaliyet gösteren ve tekrar finansmanını yurt içinden sağlayan inşaat dalı için de kısıtlayıcı oldu.
Yılın son çeyreğinde iş şartlarında sıkılaşmanın tesirlerinin görüldüğüne işaret edilen raporda, yüksek finansman maliyetleri nedeniyle inşaat işlerinde talebin yavaşlamaya başladığı aktarıldı. Öbür yandan daldaki işgücü eksikliği de genel bir sorun olarak daha bariz hale geldi. Sarsıntı bölgesine giden işgücü nedeniyle başka bölgelerde işgücü açıkları oluştu. Gereç ve ekipman eksikliği ise yılın son ayında en düşük düzeyine indi. Finansman meseleleri seçimlerin çabucak akabinde artış gösterdi. Lakin rapora nazaran, finansman problemlerinin düzeyi yılın ikinci yarısı boyunca tıpkı kaldı. İnşaat dalında iş şartlarındaki değişimin talep tarafındaki yavaşlama ile besbelli hale geldiğine değinilen raporda, inşaat materyali sanayine dönük taleplerin de buna bağlı olarak yeni yılın birinci 2 çeyreğinde sınırlanacağı iddia edildi.
İnşaat dalı 2024’te yüzde 5 büyüme hedefliyor
İnşaat kesiminin son dört çeyrek periyottur genel iktisadın üzerinde büyüme gösterdiğine vurgu yapılan Türkiye İMSAD raporunda, şu tabirlere yer verildi: “Uzun vadeli daralmanın akabinde baz tesiriyle inşaat bölümü büyüme gösteriyor. 2024 yılında genel iktisatta yüzde 4,0 büyüme maksadı bulunuyor. Lakin iç talep kısılırken, ihracat ve yatırımlar ile büyüme desteklenecek ve büyümenin kompozisyonu değişecek. İnşaat kesiminde ise 2024 yılında hem genel ekonomik şartlar hem de bölümün kendi dinamikleri belirleyici olacak. İnşaat bölümünün genel iktisadın üzerindeki büyümesini sürdürmesi halinde 2024 yılında yüzde 4,5-5,0 büyümesi mümkün görünüyor. Lakin inşaat kesiminde büyümeyi sınırlayacak iki öge bulunuyor. Bunlardan birincisi 2024 yılının son çeyreğine kadar sürmesi beklenen sıkı para siyaseti ve yüksek faizler. İkincisi ise kamu bütçesinde zelzele bölgesi dışındaki yatırımlarda çok hudutlu büyüme hedeflenmesi. 2024 yılında inşaat bölümünde büyümeyi destekleyecek daha çok kendi dinamikleri kaynaklı ögeler bulunuyor. Öncelikle 2023 yılında alınan yapı ruhsatlarında artışların yaşanması ve lokal seçimler öncesi müsaadeler ve tek yapılarda yıkım-yeniden inşa işlerinin sürat kazanması bu ögelerin başında geliyor. Sarsıntı bölgesindeki faaliyetlerin kademeli olarak talep yaratmaya devam etmesi ve zelzele odaklı kentsel dönüşüm faaliyetlerinin de artırılması amacı inşaat dalının büyümesine olumlu tesir edecek ögeler ortasında yer alıyor.”
