Hitit Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulunca yürütülen proje kapsamında geliştirilecek polimerlerle (Birçok tekrar eden alt üniteden oluşmuş çok büyük moleküllerden yahut makromoleküllerden oluşan bir madde), hava kirliliğinin bayanların üreme sıhhatine olumsuz tesirlerinin belirlenmesi hedefleniyor.
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Etraf Sıhhati Kısmı Öğretim Vazifelisi Dr. Merve İlhan, etraf kirliliğine neden olan partiküllerin belirlenmesi hedefiyle “Kadın Üreme Sıhhati ve Etraf Kirleticileri Projesi”ni hayata geçirdi.
Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığınca desteklenmeye hak kazanan proje kapsamında, nano boyutta akıllı polimerler geliştirilerek, etraf kirleticilerin bayan üreme sıhhati üzerindeki tesirleri araştırılacak.
Bir yılda tamamlanması planlanan projede Hitit Üniversitesi Üreme Endokrinolojisi ve İnfertilite Kliniğine başvuran 18-40 yaş aralığında düşük ve olağan yumurtalık rezervine sahip bayanlardan alınacak örnekler, optik sensörle incelenecek.
Merve İlhan, gazetecilere, proje sonunda elde edilecek bilgilerin bayanların üreme sıhhatini olumsuz etkileyen düşük yumurtalık rezervi, erken menopoz, polikistik over sendromu (adet düzensizliği ve gebe kalmakta zahmet çekme yakınmaları) üzere hastalıkların etraf kirleticileriyle münasebetinin aydınlatılacağını söyledi.
Doğal yahut sanayi faaliyetleri sonucu oluşan etraf kirleticilerinin insan hayatını tehdit edecek seviyeye geldiğine dikkati çeken İlhan, 2020’de İsviçre merkezli bir şirket tarafından hazırlanan ve 106 ülkeyi kapsayan Dünya Hava Kirliliği raporuna nazaran Türkiye’de partiküler husus cinsinden hava kirliliğinin en ağır olduğu ilin Çorum olarak belirlendiğini belirtti.
Türkiye’nin, Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Paris İklim Muahedeleri üzere etraf kirletici düzeylerini belli bir seviyede tutmayı amaçlayan mutabakatlara taraf olarak dayanak verdiğini lisana getiren İlhan, çevreyi ve havayı kirleten kimyasalların hormon bozucu tesirinin de tıp literatüründe yer aldığını anlattı.
Düşük yumurtalık rezervi, erken menepoz, polikistik over sendromu üzere hastalıkların son yıllarda dünya çapında artış gösterdiğini vurgulayan İlhan, şunları kaydetti:
“Bu hastalıkların nedenleriyle alakalı sonlu sayıda bilgiye sahibiz. Altta yatan düzenekler şimdi net değil. Bu sebeple geliştireceğimiz nano boyutta akıllı polimerler ile bayanların kanlarında ve foliküler sıvılarında etraf kirleticilerinin araştırılması gerçekleştirilecek. Çalışmamızda etraf kirleticiler, nano boyutlu polimerler sentezlenerek, optik sensör vasıtasıyla tahlil edilecek. Elde edilen datalar hastalığın tanısı, teşhisi ve nedenlerine yönelik bilgi sağlayacaktır. Ayrıyeten Türkiye’nin etraf sıhhati vizyonuna da katkı sağlayacaktır.”
