Coğrafi işaretli Çanakkale domatesinde kuraklığın tesiriyle 2023 yılında önemli rekolte düşüşleri yaşayan üreticiler, 2024’ü verimli geçirmek için kışın bekledikleri üzere giden yağışların ilkbaharda sürmesini umuyor.
Kendine has tadı, rengi ve kokusuyla tezgahların aranan eserlerinden Çanakkale domatesi, Batak Ovası olarak bilinen merkeze bağlı Kumkale köyü başta olmak üzere Ezine, Bayramiç ve Ayvacık ilçelerine uzanan yaklaşık 100 bin dekar alanda yılda yaklaşık 700 bin ton üretiliyor.
Fideleri nisanın son haftası ve mayısta toprakla buluşturulan, birinci hasadına haziran sonunda başlanan, bilhassa ekim ve kasımda lezzetlenen eser, hava kaidelerinin yeterli gitmesi durumunda aralık sonuna kadar hasat edilebiliyor.
Çanakkale Ziraat Odası Lideri Ufuk Ünver, AA muhabirine, Türk Patent ve Marka Kurumunca geçen yıl tescillenen Çanakkale domatesinin, kentin en kıymetli marka kıymetlerinden olduğunu söyledi.
Çanakkale domatesinin nefaseti, aroması ve kendine has özellikleriyle farklı yapıya sahip, kaliteli ve ekonomik kıymeti yüksek bir eser olduğunu belirten Ünver, şöyle devam etti:
“Tüm dünyada olduğu üzere bir iklim değişikliği bölgemizde de kelam konusu. Kurak bir yıl olduğu için domatesimiz de sulu tarımdaki zerzevat eseri olduğu için bundan ziyadesiyle etkilendi. Üreticilerimiz için düşünceli bir dönem oldu. Suyu alınan tedbirler mucibince kısıtlı olarak tükettik. Kasvet olmasın diye tüm üreticiler önlemli davrandı. Bu yıl ne istenilen ölçüde ne istenilen kalitede domates üretebildik. Tarladan beklediğimiz eseri alamadık. Üretimimizde ortalama yüzde 50 düşüş var.”
Ünver, 2023’ün büyük kısmının çok kurak geçtiğini fakat kasım ve aralıkta bölgenin düzgün yağış aldığını lisana getirdi.
Bu sayede ziraî sulamada kullandıkları barajların su düzeylerinin yükseldiğini anlatan Ünver, “Barajlardaki düzey yüzde 70 civarında. İlerleyen aylarda yağışlar istenilen ölçüde düşerse su külfetimiz olmaz ve Çanakkale domatesimizdeki üretim ölçüleri eski düzeyine geri döner. Üreticilerimiz de getirisi yüksek bu eserden kar etmeye tekrar devam edecektir.” dedi.
“Ayçiçeğinde yüzde 50 azalma oldu”
Domates üreticilerinden İlhan Ulus da 2023’ün global ısınmanın tesiriyle kurak geçtiğini, Çanakkale’de bunun tesirlerini önemli manada yaşadıklarını söyledi.
Su kaynakları azalınca tasarrufun değerinin bir sefer daha ortaya çıktığını anlatan Ulus, “Bütün eserlerin üretiminde hissedilir bir düşüş yaşandı. Ayçiçeğinde yüzde 50 azalma oldu. Çanakkale bölgemizde üretilen meşhur domatesimizde de birebir oran kelam konusu. Kuraklığın tesiriyle Çanakkale domatesinde değerli bir randıman kaybı yaşadık. Bu kayıp, çiftçinin iktisadına yansıdı lakin tüm üreticiler olarak 2024 döneminden umutluyuz. Umuyoruz ki eski yıllardaki üzere bir dönem yaşayacağız.” diye konuştu.
???????Emine Dadak da daha evvel bu türlü ağır kuraklık yaşadıkları bir dönem hatırlamadığını belirtti.
Çocukluğundan beri tarımla iç içe olduğunu lisana getiren Dadak, “Domates, hiç bu kadar bizi etkilememişti. Su olmayınca sulu tarım da etkilendi. Tarladaki randıman neredeyse yarı yarıya düştü. Umudumuz gelecek dönemin bereketli geçmesi.” sözlerini kullandı.
