Hüseyin ÖZKÖK – AJANSSPOR
TFF tarafından Suudi Arabistan’da oynatılması planlanan fakat lokal yetkililerin negatif tavırları nedeniyle oynanamayan Galatasaray ile Fenerbahçe ortasındaki 2023 Muhteşem Kupa müsabakası, akıllara 2006 yılında Almanya’da Frankfurt kentinde Beşiktaş ile Galatasaray ortasında oynanan ve stadyumda Atatürk posteri ve “Ne Keyifli Türküm Diyene” dövizlerinin asılı olduğu Muhteşem Kupa müsabakasını getirdi.
Organizasyonu o periyot TFF’de Ticari Operasyonlar Sorumlusu olarak vazife yapan Cem Ülkeroğlu gerçekleştirmişti. Şu anda kendi şirketiyle başta UEFA olmak üzere çeşitli kurumlara spor yöneticiliği alanında hizmet veren Ülkeroğlu ile 2006 Üstün Kupa tertibini konuştuk.
Yurt dışında Harika Kupa oynatma fikri nasıl ortaya çıktı?
Cem Beyefendi, siz 2006 yılında TFF tarafından Harika Kupa ismiyle birinci kere organize edilen tertibin başındaki kişiydiniz. Daha sonra 2007 ve 2008’de de Almanya’da bir Üstün Kupa daha oynandı. Yurt dışında Üstün Kupa oynatma fikri nasıl ortaya çıktı?
2004 yılında Sn. Levent Bıçakcı’nın lider olduğu Federasyon devrinde Türk futbol eserlerinin markalaşması, uluslararasılaşması ve ticari operasyonlarının büyütülmesi gayesiyle başlattığımız kapsamlı bir programın ayaklarından biri olarak düşünmüştük. Ulusal Grubumuzun dünya üçüncülüğünü takip eden devirde, Üstün Lig başta olmak üzere TFF karşılaşmalarına ilgi giderek artmakta idi. Kelam konusu karşılaşma, evvelki ismiyle Cumhurbaşkanlığı Kupası, bir müddettir oynanmıyordu. Yeni bir marka ve kimlik altında tekrar başlatarak, Türk futbolunun memleketler arası tanıtımını yapmak maksadıyla pahalandırmak istedik. Emel, Almanya ile başlayarak ilerleyen devirde, yeni pazar amaçlarımıza paralel olarak, maçı her sene farklı bir ülkede organize etmek suretiyle futbolumuzun kıymetli bir karşılaşmasını, kulüplerimizi, atletlerimizi dünya futbolseverlerinin izlemesini, beğenisini kazanmasını ve büyük fotoğrafta Türk futbol eserlerinin memleketler arası dağıtımına ve yaygınlaşmasına katkı vermesini sağlamaktı.
Sizin o devirdeki vazifeniz tam olarak neydi?
2004 yılında TFF bünyesinde Pazarlama departmanını kurmak ve yönetmekle görevlendirilmiştim. Departmanın başı olarak, Türkiye Futbol Federasyonu’nun tüm ticari operasyonlarından sorumluydum. Bu sorumluluk, sportif tarafı hariç muhakkak başlı tertiplerin idaresini de üstlenmemi gerektiriyordu.
Yurt dışında mahallî bir maç oynatmanın prosedürü nedir?
Yurt dışında lokal bir maç oynatmanın prosedürü nedir?
Basitçe söylemek gerekirse, maçın oynanacağı ülkenin FIFA üyesi federasyonunun müsaadesi ve yetkilendirmesi kafidir. TFF Üstün Kupa 2006 için ilgili taraf Almanya Futbol Federasyonu (DFB) idi ve gerekli müsaade ve yetkilendirme kendilerinden alınmıştı.
“İkinci bir üye federasyonun dahil olduğu her maç uluslararasıdır”
Süper Kupa yurt dışında oynansa da mahallî bir karşılaşma mıdır yoksa milletlerarası bir karşılaşma olarak mı nitelenir?
İkinci bir üye federasyonun dahil olduğu her maç memleketler arası bir tertiptir. İster maçın yeri, ister katılan ekipler bakımından olsun, şayet rastgele bir tanesi farklı bir futbol federasyonunun yetki alanında ise maç, milletlerarası bir maçtır. Kolaylaştırmak için bir örnek vermek gerekirse, ülkemize Antalya’da kamp yapmaya gelen iki Rus kulübünün U-17 kadrolarının kaldıkları otelin alanında yapacakları hazırlık maçı da bu manada memleketler arası bir maçtır.
Süper Kupa ile yurt dışından iki kadro ortasında özel bir maç oynanması ortasında birini TFF’nin organize etmesi dışında bir fark var mıdır?
Temelde yoktur. Maçın organizatörünün kim olduğuna bağlı olarak müsaade ve yetkilendirme süreçlerinde farklılıklar oluşur.
Frankfurt stat işletmesi ile yaptığınız muahedede ne üzere unsurlar vardı?
Detaylılarıyla hatırlayamıyorum tabi lakin genel olarak stadyumun tarafımıza vereceği hizmetler ve sağlaması gerekenlerle ilgili taahhütleri; bizim taahhütlerimiz ki bunlar en önemli finansal olanlardır, kira bedeli, bu bedelin ne vakit, nasıl ödeneceği, stadyumda oluşabilecek hasarlara ait sigorta yükümlülükleri, stadyumda güvenliğin sağlanması vb. üzere koşullar yer alır ilgili mukavelede.
2006’da Atatürk posteri için müsaade alındı mı?
2006, Atatürk’ün doğumunun 125. yıldönümüne rastlıyordu. Bu nedenle stadyumda dev bir Atatürk posteri ve “Ne Keyifli Türküm Diyene” pankartları asılmıştı. Bunun için rastgele bir müsaade aldınız mı?
Hayır, bunun için bir müsaade almamız gerekmedi. Bu kıymetli karşılaşmada Atatürk’ü 125. doğum yıldönümü nedeniyle anmayı istedik.
Almanya Futbol Federasyonu yahut Stat işletmesi size kısıtlayıcı rastgele bir telkinde bulundular mı?
Asla.
Peki iştirakçi kulüplerin ne üzere talepleri olabiliyor?
Genellikle bilgi. Kulüpler çoklukla, tertibe ait tüm bilgilere ayrıntılı olarak sahip olmak isterler. İlgili ülkeye ne vakit, nasıl gidilecek, kalacakları oteller, idman alanları, ilgili uzaklıklar vb. Bilgi talep ettikleri bir öbür değerli husus, gelirlerin ne olduğudur. Tertip masraf ve gelirleri, netleştiğinde TFF tarafından şeffaf bir biçimde kulüplere iletilir, bilhassa masraflar konusunda kulüplerin de görüş ve teklifleri alınır idi.
“Kulüplerin farklı ya da bilinmeyen talepleri olmuyor”
Sadece Üstün Kupa için değil lakin lig maçları da dahil vakit zaman kulüplerin alana makul bir pankart yahut t-shirt vb. gereçler ile çıkmak ve makul bir bildirisi kamuoyuna iletmek istikametinde talep ve istekleri olabiliyor. Bunlar da uzun yıllardan beri TFF tarafından uygulanan prosedürlerle yönetiliyor. Kelamın özü, farklı ya da bilinmeyen bir talepleri olmuyor kulüplerin.
Siz Almanlara karşılaşmanın statüsü hakkında bilgi verdiniz mi?
Sadece kendileri ile ilgili olan bahislerde bilgilendirme yapıldı. TFF Harika Kupa statüsünde belirtilen gerekliliklerin tarafımızca yerine getirilebilmesi için stadyumda muhtaçlık duyacağımız bahisler, örneğin stadyumun her türlü reklam vb. ilan, afiş ve panolar üzere öğelerden temizlenmiş formda hazır edilmesi, canlı yayın için muhtaçlık olunacak alan ve teknik kaidelerin temin edilmesi, protokol tribünü, localar, teknik alan uygulamaları, akreditasyon sisteminde istediklerimiz vs. Bunlar dışında, bilmeleri gereken bir şey de yoktur sanıyorum.
“Yerel maçlardaki pankart ve dövizlere FIFA yahut UEFA müdahale etmez”
FIFA yahut UEFA Türkiye’nin lokal bir müsabakasındaki uygulamalara yahut stadyumda asılacak pankart ve dövizlere müdahale eder mi?
Hayır etmez. Farklı ülkelere mensup gruplar ortasında oynanan maçlarda tribünlerde taraftarlar tarafından açılan pankartlar yahut konut sahibi organizatörün gerçekleştirdiği kimi aktivitelerle rakip kadro taraftarlarını yahut o ülkeyi rencide edici, aşağılayıcı vb. cinsten bir kadro ögeler olması halinde FIFA ve/veya UEFA sürece dahil olabilir.
“En temel sorumluluğunuz maçın oynanması… Oynanmamışsa ihmaller yapmışsınız demektir”
Suudi Arabistan’daki tertibi dışarıdan nasıl gözlemlediniz?
Öncelikle şunu söylemeliyim; biz spor yöneticileri için en başta gelen birinci mevzu, sorumlusu olduğumuz karşılaşmanın, doğal afet vb. zorlayıcı sebepler olmadıkça, sağlıklı bir halde gerçekleşmesini sağlamaktır. Yani maçı oynatmaktır temel olan. Federasyonumuzun karşılaşma sahibi olarak tertiple ilgili hangi tarafla, ne kurallar içeren bir mukavele yaptığını bilmiyorum. Bunu bilmediğim için de kesin kararlar söz etmek yanlış olur. Lakin dediğim üzere, en temel ve asli sorumluluğunuz olan maçın oynanması ve tamamlanması işini gerçekleştirememişseniz planlama, tertip ve uygulamada bir yahut birkaç yerde çok büyük kusurlar ve/veya ihmaller yapmışsınız demektir. Bu çok açıktır.
“Almanya’daki Muhteşem Kupa tertiplerinde rastgele bir ödeme almadık”
Almanya’daki tertiple ne üzere farklar gördünüz?
Medyadan gözlemleyebildiğim kadarıyla, lisana getirilen birtakım bahisler bizim Almanya’da 2006 ve 2007’de gerçekleştirdiğimiz Harika Kupa tertiplerinden farklılıklar olduğunu düşündürüyor. Bunlardan başlıcası, mukavele tarafı olan Suudi Arabistan kurumundan bir ödeme alınacağı konusu. Bu taraf kimdir, dediğim üzere onu bilemiyorum, Suudi Arabistan Futbol Federasyonu mudur, bir Suudi kamu kuruluşu mudur yoksa özel bir hükmî kişilik midir bilmiyorum. Kelam konusu ödeme ne karşılığında alınacaktı, örneğin milletlerarası yayın haklarının periyodu, reklam/sponsorluk haklarının dönemi, gişe gelirlerinin devranı vs. onu da bilemiyorum. Bir ödeme alındığına nazaran, karşılığında da mukavelede bir grup edimleri yüklenmiş olmasınız. Bunların ne olduğu bilinmiyor, en azından ben bilmiyorum. Bizim hem 2006’da (Beşiktaş – Galatasaray) hem de 2007’de (Fenerbahçe – Beşiktaş) Almanya’da gerçekleştirdiğimiz Muhteşem Kupa tertiplerinde rastgele bir taraftan rastgele bir ödeme alınmış değildir. Tersine tertibin tüm masraflarını biz TFF olarak karşılamış, tüm tertibi ve operasyonu TFF olarak kendimiz gerçekleştirmiş, ulusal ve milletlerarası yayın hakları, sponsorluk ve gişe hasılatında elde ettiklerimiz ile katılan kulüplerimiz için de değerli bir gelir sağlamıştık. Sanıyorum en kıymetli fark burada. Bu noktada bir de küçük dipnot eklemek isterim. Bizler o devirde, Üstün Kupa karşılaşmalarının tertibi işlerine maçın oynanacağı tarihten en az 9-10 ay öncesinden başlardık. Hasebiyle, rastgele bir son dakika sorunu ile karşı karşıya kalmamız pek mümkün olmazdı.
