MUĞLA Dalyan’daki Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’nin (DEKAMER), 28 Ağustos 2019’da uydu takip aygıtı takarak denize bıraktığı, Akdeniz’in en uzun müddet izlenebilen hayvanı olan ‘Tuba’ ismi verilen 25-30 yaşlarındaki caretta carettanın sinyali kesildi. Takipçi sayısı 9 milyonu geçen Tuba’nın bu yaz Dalyan’a dönüp yuva yapması bekleniyor.
Dalyan İztuzu Plajı’nda bulunan DEKAMER, Dünya Tabiat Muhafaza Birliği’nin (IUCN) kuşağı tehlike altındaki cinsler ortasında kırmızı listede yer alan caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağalarının hayatını uydu takip aygıtıyla takip ediyor. Ortalarında, 2019 yılında denize bırakıldığında kamuoyunun ilgisini çeken ‘Tuba’ isimli kaplumbağanın da bulunduğu 60 civarında deniz kaplumbağası, uydu takip aygıtıyla izlendi. 2019’dan itibaren Etraf ve Şehircilik Bakanlığı takviyesiyle 20 civarında deniz kaplumbağasına uydu verici takıldı. Toplamda 26 kaplumbağadan 22’sinin sinyali, farklı vakitlerde kesildi.
AKDENİZ’İN EN UZUN İZLENEN HAYVANI
25-30 yaşlarında dişi iribaş caretta caretta olan ‘Tuba’nın 28 Ağustos 2019 tarihinde İztuzu kumsalından doğal hayat ortamına bırakıldığını belirten DEKAMER Lideri Prof. Dr. Yakup Kaska, Akdeniz’in en uzun izlenen hayvanı pozisyonundaki Tuba’nın sinyalinin kesildiğini, uydu verici aygıtının pilinin bittiğini söyledi. Tuba’nın sinyallerini gönderdiği ve güzergahının izlenebildiği harita üzerinde takipçi sayısının 9 milyonu aştığını belirten Prof. Dr. Yakup Kaska, “Tuba’nın bu istikametiyle hem DEKAMER hem de ülkemizin tanıtım çalışmalarına büyük katkısı oldu. Akdeniz’in en uzun izlenen hayvanının, bu yaz periyodunda yuva yapmak için Dalyan kumsalına dönmesini bekliyoruz. Aygıtı da sırtındadır ve küpe numarasından tanıyabiliriz” dedi.
Uydu verici izleme projeleriyle, Türkiye’nin Akdeniz’deki kumsallarını çok düzgün bildiklerini, bu kaplumbağaların kışı nerede geçirdiğine ait kıymetli datalara ulaştıklarını anlatan Prof. Dr. Kaska, “Son yıllarda 60 civarında kaplumbağayı izledik. Akdeniz’de değerli deniz kaplumbağaları alanlarına yönelik çalışmalarımızı devam ettiriyoruz” diye konuştu.
DÖRT KAPLUMBAĞA SİNYAL GÖNDERİYOR
Pamukkale Üniversitesi’nde öğretim vazifelisi, DEKAMER lider yardımcısı Dr. Doğan Sözbilen, 2019’dan sonra uydu verici aygıt takılarak izlemeye alınan 26 deniz kaplumbağasından 4’ünden sinyal alınmaya devam edildiğini, 22’sinin sinyalinin kesildiğini söyledi. Sinyali kesilmeyen kaplumbağaların ‘Güzel İzmir’, ‘Alice’, ‘Lansinoh’ ve ‘Benan’ olduğunu belirten Dr. Sözbilen, Tuba dahil başka 22 kaplumbağanın sinyalinin ise kesildiğini kaydetti. Takibi yapılan tüm kaplumbağaların hepsinden de kâfi dataları aldıklarını anlatan Dr. Sözbilen, “Örneğin Tuba rekor seviyede izlendi. Uzun müddet izlenen Likya, daha evvel çok fazla gidildiğini düşünmediğimiz Tunus’a kadar gitti. Lansinoh, Bodrum Gülük körfezinde. Hoş İzmir, Yunan adalarında Ege ortalarına hakikat ilerledi. Kuzeye mi gidecek, Yunanistan üzerinden batıya yanlışsız mu devam edecek merak ediyoruz. Alice, Dalyan bölgesinden ayrılmadı. Benan uzun müddet Dalaman tarafında kaldıktan sonra şu an Kaş’ta, Türkiye’den ayrılmadı” dedi.
EYLÜLDE SİNYALİ KESİLDİ
Tuba’nın sinyalinin 2023’ün eylül ayında kesildiğini belirten Dr. Doğan Sözbilen, “Normalde bir sene civarında beklenirken, 4 yılın üzerinde rekor mühletle izledik. Tuba bu süreçte 24 bin kilometre civarında yol yaptı. Birinci bıraktığımız devirde Marmaris’te bir müddet kaldıktan sonra Yunan adalarına, sonra Yunanistan’ın güneyine, Malta’da kışı geçirdikten sonra İtalya kıyıları ve Adriyatik denizinde uzun müddet yaşadı. Hırvatistan ve Arnavutluk kıyılarına da uğradı. 2023 yılında gelebilir diye bekledik lakin gelmedi. 2024 yılı için bekliyoruz. Gelirse yeni bir uydu verici takılmasını planlıyoruz. İkinci sefer uydu vericiyle izleyebilirsek değerli bilgiler vereceğini düşünüyoruz” diye konuştu.
