Aysel YÜCEL
Tofaş’ın 22 yıldır Türkiye’de ürettiği hafif ticari araç modeli Doblo’nun, İspanya’daki Stellantis fabrikasına transfer olmasının akabinde Bursa’daki fabrikanın yeni yol haritası netleşti. Stellantis ve Koç Holding ortasında geçen hafta yapılan görüşmeler sonucunda, 2025 yılından itibaren başlayacak halde binek ve ticari olmak üzere üç yeni model için muahede sağlandığı öğrenildi.
Haziran ayı başında Fiat Doblo’nun yeni versiyonlarının İspanya’da üretileceğine yönelik yapılan resmi açıklamaların akabinde Tofaş’ın Bursa’da Doblo’dan doğacak kapasite boşluğunu ne formda değerlendireceği merak konusu olmuştu. Fiat Chrysler Automobiles (FCA) ile PSA (Citroen-Peugeot-Opel) Kümesi’nin birleşmesinden doğan Stellantis ile Koç Holding ortasında görüşmelerin devam ettiği, fakat şimdi bir mutabakat sağlanamadığı konuşuluyordu. Belirsizlik tedarik sanayi etraflarında de büyük dert yaratmıştı. Bu türlü bir devirde dikkat cazip bir gelişme yaşandı ve geçen hafta Stellantis Kümesi’nin Lideri John Elkann Koç Üniversitesi’nin mezuniyet merasimine katılarak burada bir konuşma yaptı. Tıpkı vakitte Fiat’ın sahibi olan ailenin bir ferdi olan John Elkann, konuşmasında İtalyan Fiat ile Koç ailesinin 60 yıla uzanan esaslı işbirliğine vurgu yaptı. DÜNYA’nın otomotiv sanayi etrafları ve Koç’a yakın kaynaklardan edindiği bilgiye nazaran, John Elkann’ın Türkiye’yi asıl ziyaret nedeni, Stellantis ile Koç Holding ortasında bir müddettir devam eden yeni modellere yönelik pazarlığın sonuçlandırılmasıymış. Aktarılan bilgilere nazaran, Stellantis ve Koç, Bursa’daki kapasitenin nasıl değerlendirileceği konusunda geçen hafta mutabakat sağladı. Bursa’daki fabrikada 2025 yılından itibaren başlayacak formda üç yeni model üretilmesi kararlaştırıldı.
“Hibrit ve elektrikli modeller olacak”
Otomotiv kesimine mühendislik hizmeti veren küresel bir şirketin Türkiye’deki yetkilisi DÜNYA’ya yaptığı açıklamada, Koç ile Stellantis ortasında yapılan muahedeye yönelik şu ayrıntıları verdi: “John Elkann’ın Türkiye’ye gelme nedenlerinden biri de Koç Holding CEO’su ile yeni modellere yönelik pazarlık yapmaktı. Yeni modeller konusunda muahede sağlandığını öğrendik. Elektrikli ve hibrit modeller olacak bunlar. Hem ticari araç hem de hem de binek olacak. 2025 ile 2026 yılları ortasında çıkacak olan araçların birkaç tanesi burada yapılacak. Hangi modeller olduğu şimdi aşikâr değil. Lakin ticari ve binek olarak farklı modeller olacağını biliyoruz. Münasebetiyle Doblo üretiminin İspanya’ya alınması ticari manada çok akla yatkın bir karar olduğunu düşünüyoruz.”
Bu hususta görüş almak için aradığımız bir diğer otomotiv dalı temsilcisi ise Koç ve Stellantis’in geçen hafta üç yeni model üzerinde mutabakat sağladığı tarafındaki bilginin otomotiv yöneticilerinin bulunduğu whatsapp kümelerinde da dolaşmaya başladığına dikkat çekti.
İlave istihdam yaratacak
DÜNYA’nın edindiği öbür bir bilgiye nazaran, Tofaş yeni periyot için hazırlık yapmaya başladı. Şirketin bilhassa insan kaynağına yönelik bir çalışma içerisinde olduğu öğrenildi. Tofaş’ın mühendis konumu başta olmak üzere üretimin çeşitli ünitelerine ek istihdam oluşturma konusunda ağır bir mesai yürüttüğü kaydediliyor.
Doblo’nun gidişi telaş yaratmıştı
Stellantis Kümesi, 6 Haziran’da Tofaş’ın Bursa fabrikasında üretilen yeni Fiat Doblo modelinin üretimini İspanya’daki Vigo fabrikasında üretme kararını resmi olarak duyurmuştu. Stellantis’in İspanya’daki Vigo fabrikasında halihazırda Citroen, Opel, Peugeot’ve Toyota’nın hafif ticari araç modelleri üretiliyor. Küme çatısı altında olan ve yeniden bu boyutlarda olan Fiat Doblo da ortak üretim stratejisi kapsamında İspanya’daki bu fabrikaya transfer edildi. Bunun akabinde birebir gün Tofaş da KAP’a şu açıklamayı yapmıştı: “Fiat (Stellantis Grubu) tarafından, 6 Haziran 2022 tarihli basın açıklaması ile Yeni Fiat Doblo modelinin, Stellantis’in İspanya’daki Vigo fabrikasında üretileceği kamuoyuyla paylaşılmıştır. Öteki taraftan, 23.10.2020 tarihli şirketimiz özel durum açıklamasında 2022 yılı sonuna kadar Tofaş fabrikasında devam edeceği açıklanan mevcut Fiat Doblo modelinin üretiminin ihracat pazarlarından gelen talep doğrultusunda Türkiye, Kuzey Amerika, Kanada, Orta Doğu ve Afrika için 2023 yıl sonuna kadar uzatılması dahil, Tofaş fabrikasında üretilecek yeni eserler konusundaki çalışmalar ve değerlendirmeler devam etmekte olup, katılaşan değerli bilgiler kamuoyu ile paylaşılacaktır.”
Bu açıklamaların akabinde Tofaş’ın payları kıymet kaybı yaşarken, bilhassa tedarik sanayi etraflarında iş kaybı telaşı başlamıştı. 2000 yılından beri Bursa’da üretimi yapılan hafif ticari araç Doblo, bugüne kadar toplamda 2 milyon adetten fazla üretildi. Fiat, Bursa’da yıllık 40 bin adedin üzerinde Doblo üretiyor. Fiat Egea ailesinin Sedan, Hatchback, Station Wagon ve Cross modellerinin yanı sıra Fiorino modelinin de üretildiği Bursa’daki Tofaş fabrikasının toplam araç üretim kapasitesi ise 400 bin adet.
Tofaş CEO’su Eroldu’dan bayilere moral konuşması
Bir Tofaş bayi yetkilisinin DÜNYA’ya aktardığı bilgiye nazaran, Tofaş CEO’su Cengiz Eroldu, geçen hafta katıldığı Tofaş bayi toplantısında, yeni yatırımın sinyallerini vermiş. Cengiz Eroldu, Doblo’nun gidişinden kaygı duyulmasına gerek olmadığını, Bursa fabrikasının Stellantis’in dünya çapındaki en teknolojik üç fabrikasından biri olduğunu ve katiyen boş kalmayacağını söz etmiş. Geçtiğimiz haftalarda Almanya’daki bir toplantıda Doblo üretiminin İspanya’daki fabrikada üretilme kararını pahalandıran Stellantis CEO’su Carlos Tavares de Doblo’nun ortak platforma geçmesinin de bu kapsamda kıymetlendirilmesi gerektiğinin altını çizmiş, “Planlar şimdi netleştirilmemiş olsa da iş ortaklarımızla öbür planlarımız olacak” açıklamasını yapmıştı.
Koç İşletme Erdem Doktorası aldı
Exor N.V.’nin CEO’su, Stellantis N.V. ve Ferrari N.V.’nin İdare Heyeti Lideri John Elkann, evvelki hafta Koç Üniversitesi’nin İstanbul’da düzenlenen mezuniyet merasimine konuk konuşmacı olarak katılmıştı. Elkann’a son 10 yıldır aile şirketler kümesinin sıçrayarak büyümesini ve uzun yıllar boyunca tıpkı başarıyı göstermesini sağladığı için Koç Üniversitesi İşletme Alanında gurur doktorası verilmişti. Elkann, öğrencilere kendi tecrübelerinden de yola çıkarak, “Öğrenme maharetinizi asla kaybetmeyin. Okumaya, öğrenmeye devam edin, keşfetmeyi asla bırakmayın. Okul yıllarınızın size vermiş olduğu en pahalı armağan edindiğiniz bilgilerden fazla bu öğrenme becerisidir” tavsiyesinde bulunmuştu.
