JEOLOJİ Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, asfaltında oluşan şişme, kabarma, çatlak ve oturmalar kaynaklı 3 yılda 6 defa tamire alınan Trabzon Havalimanı pistindeki deformasyonlara ait, “Pisttin tabanında yer alan killi yer, vakit zaman farklı oturmalardan ötürü kabarıyor, çöküyor. Kesinlikle uydudan pistin deformasyonları, alçalma ve yükselmeleri, gece gündüz, milimetre cinsinden ölçülmesi lazım. Gelecekte neresi, ne kadar oturacak? Bu oturmanın vereceği ziyanlar, uydudan daima izlenmeli” dedi.
Hava trafiğine 1957 yılında açılan ve yılda 24 bin uçağın iniş-kalkış yaptığı Trabzon Havalimanı, Türkiye’nin en ağır havalimanları ortasında yer alıyor. Artan yağışlar sonrası yüzeyinde oluşan çatlak ve çökmeler nedeniyle pisti tamire alınan havalimanı, bölgede olumsuz hava şartlarının da tesiriyle uçuş iptalleriyle gündeme geliyor. Kimi uzmanlar, asfaltında oluşan şişme, kabarma, çatlak ve oturmalar kaynaklı 3 yılda 6 sefer tamire alınan havalimanı pistinde oluşan deformasyonların tam olarak belirlenmesi için uydudan milimetrik olarak gece gündüz izlenmesi gerektiğini öneriyor. Kimi uzmanlar da bilhassa yaz turizm döneminde günlük 35 uçak seferiyle 4 bini aşkın yolcuyu ağırlayan havalimanı pistinde ‘kırmızı kil’ tehlikesine karşı, temel güzelleştirme yapılıp, pist altının fore kazıklarla güçlendirilmesini tavsiye ediyor.
‘PİSTİN TABANINDA KİLLİ BİR TABAN VAR’
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, pistin alt tabanında killi taban olduğunu belirterek, “2018 yılından beri havalimanı vakit zaman uçuşlara kapatılıyor. Pist tamiri yapılıyor. Zira uçuşu tehlikeye sokacak deformasyon yapıları oluştuğu için pist kapatılıyor. Tamirat yapılıyor ve uçuşa açılıyor. Lakin geriden aşikâr bir süre sonra bu deformasyon tekrar başlayınca pist tekrar uçuşlara kapatılıyor. Bu 2018 yılından beri mühlet gelen bir olay. Neden pistte deformasyon yapıları oluşuyor? Zira pisttin tabanında killi bir taban var. Bu killi taban vakit zaman farklı oturmalardan ötürü kabarıyor çöküyor. Pisttin olduğu yapıda deformasyon gereği kıvrımlı, kırıklı yapılar oluşturuyor. Bu da uçuşu tehlikeye soktuğu için uçuşlar durduruluyor. 2020 yılında bu sorunu çözmek için pisttin üst yapısını kaldırdılar ve yenilediler. Fakat altyapı tabanı onarılmadı. Taban güzelleştirilmesi yapılmadığı için tıpkı sorun tekrar nüksetti” diye konuştu.
‘GÜVENLİ UÇUŞ İÇİN ŞART’
Havalimanı pistinin uydudan izlenmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Bektaş, “Muhakkak suretle uydudan havalimanının deformasyonlarının milimetre cinsinden ölçülmesi lazım. Gelecekte neresi, ne kadar oturacak? Bu oturmanın pistte vereceği ziyanlar uydudan daima izlenmesi lazım. Bu türlü bir usul İtalya’nın Roma Havalimanı’nda uygulanıyor. Daima olarak havalimanı uydudan gözleniyor. Bu usul sağlıklı inançlı uçuş için kaidedir. Milimetre mertebesinde alçalmalar, yükselmeler ve deformasyon yapıları gözlenerek gerekli tedbirler alınıyor. Bir an evvel pistin üst yapısının kaldırılıp, altta yer güzelleştirilmesi yapılıp, üsttü tekrar onarılmalı. Bu cins taban sıkıntıları oturma, çökmeler teknolojik olarak uydudan izleniyor. Uydudan izlenen milimetre cinsinden oturmalar karşısında da tedbirler alınıyor. Hasebiyle Trabzon Havalimanı’ndaki oturmaların katiyen uydudan izlenmesi gerekir. Kırık ve çatlaklar, her türlü deformasyon uydudan izlenmeli. Bu dünyanın her tarafında geçerli bir sistemdir. Uzaktan algılama dediğimiz, uydudan yer ve pist hareketlerini ölçebilecek, bunları değerlendirebilecek sistemler var. Bunu da bu formda yaparsak, uçuşu daha inançlı hale getirir, yolcuların ve uçakların güvenliğini daha fazla artırabiliriz” dedi.
