AJANSSPOR – HABER
Dünya futbolunun en büyük üç derbisi ortasında gösteriliyordu Glasgow Rangers-Celtic kapışması. ‘Old firm’ olarak bilinen bu eski derbiyi özel kılan yalnızca alandaki çaba değildi. Birebir vakitte İskoçya ve İngiltere ortasındaki siyasi birliğin de iki tarafıydı. Rangers, İngiliz Kraliçesi’ne sadık, Celtic ise bağımsızlık yanlısı… Ve dini bir ayrışma da bu derbiye damga vuruyordu: Bir yanda protestan Rangers öbür yanda katolik Celtic…
Premier Lig’den 4. lige düşürüldü
28 Mayıs 1888 yılında başlayan Rangers-Celtic derbisi 2012’de bitti! 124 yıllık tarihi rekabet Rangers’ın küme düşürülmesiyle bitti yahut büyük kesintiye uğradı. Rangers yalnızca bir de değil, tam 4 küme birden düşürüldü. İskoç hükümeti, viskisi ve gaydasının yanı sıra bir başka tahminen de en büyük memleketler arası markasını gözünü kırpmadan sonlandırdı. Bizim bu topraklardan bakıldığında inanılmaz bir durumdu. Akla dahi gelmez, adeta teklif bile edilemez bir olayla karşı karşıya kalınmıştı.
18 milyon Poundluk vergi kaçırdı
1872 yılında kurulan Glasgow Rangers’a büyük bir mali soruşturma başlatıldı. Ortaya çıkan dokümanlara nazaran kulüp 2001 yılından 2009’ye kadar vergi kaçırmıştı. Vergi dairesinin incelemesine nazaran 8 yıl boyunca futbolcularla işçi sarfiyatlarında vergi kaçırılmıştı. Buna rağmen kulübün borcu günden güne artmış ve 2012’de 135 milyon Pound’a çıkmıştı. Devlet 8 yıllık süreçte kaçırılan 18 milyon Pound’luk verginin ödenmesini talep ediyordu.
Ezeli rakip Celtic, “Düşürmeyin” dedi
İskoçya Kulüpler Birliği, Glasgow Rangers’ı masaya yatırdı. Küme düşürülmesini oylamaya sundu. 30 oydan 25’i “Rangers düşürülsün”, 5’i ise “Rangers düşürülmesin” biçiminde kullanıldı. Ezeli rakibi Celtic oylamada Rangers’ın düşürülmesine karşı çıktı. Zira o da biliyordu ki Rangers’sız bir rekabetin pek bir manası yoktu. Aslında zayıf olan ve vakit zaman İngiliz Premier Lig’e ilhak etmeye tartışan bir ülkede Rangers da olmazsa Celtic ne yapardı. Zati Rangers’sız yıllarda Celtic için İskoç ligi bir idman ligine dönüştü güzelce.
Celtic’in muhalefetine karşın Glasgow Rangers, İskoç 4. ligine düşürüldü. Bütün malvarlığı satıldı. Kulüp iflas etti. Rangers FC olarak yola devam edildi. Taraftarlar kulüplerinin bir daha iflas etmemesi ve namerde muhtaç olmaması için birleşerek hissedar oldu.
Celtic’e 10’da 10 yaptırmadı
Rangers, 4. kümeden süratle geri döndü, ilişkin olduğu yere. Kulüp 2016-17 döneminden itibaren tekrar İskoçya Premier Ligi’nde uğraş etmeye başladı. 2018 yılında Liverpool efsanesi Steven Gerard, kulübün teknik yöneticiliğini üstlendi. Ve 2020-21 döneminde Rangers’ı şampiyon yaptı. Bu şampiyonlukla birlikte Celtic’in üst üste 10. şampiyonluğu da engelleniyordu.
Soyunma odasında kraliçenin fotoğrafı
Vergi kaçırmakla suçlanıp 4. lige düşürülen İskoç futbolunun iki büyüğünden biri olan Rangers, İngiltere Kraliçesi’ne bağlılığını da ilan etmiş bir kulüp. O denli ki soyunma odasında Kraliçe Elizabeth’in tahta birinci çıktığında çektirdiği fotoğrafı duvarda asılıdır. Rangers, bu fotoğraf önünde galibiyet yeminleri ederek alana çıkar. Vergi sorunu ortaya çıktığında Kraliçe’den yardım talep edilse de karşılık bulmamıştı.
Manşetler atıldı: Allah rahmet eylesin
Ne İskoçya en büyük markalarından olan Old Firm’in kesintiye uğramasına ses çıkartmış ne de İngiliz Kraliyet Ailesi kendisine sadık bu kulübün düşmesine mani oldu. Yani karışmadılar. Hal bu türlü olunca 2012’de Rangers 4. lige düşürüldü. O gün gazeteler şu manşetleri atıyordu: Allah rahmet eylesin Glasgow Rangers, Oyun Bitti, 140 yıllık Rangers’ın sonu 8 dakikada geldi, 1872’de doğdu, 2012’de öldü…
Eski topraktan yeni nesile geçit yok!
Ama bugün o manşetler yırtılıp atıldı. Zira Rangers, Anka kuşu misali küllerinden yine doğdu ve Perşembe akşamı UEFA Avrupa Ligi’nde ismini finale yazdırdı. Hem de yere göğe sığdırılamayan büyük sponsorların sahip olduğu varlıklı yeni kuşak Alman kulübü Leipzig’i eleyerek… Bir nevi eski jenerasyon yeni nesile “Biz daha ölmedik” dedi. İkinci asrını idrak eden futbol kültürü tekrar galip gelmiş oldu.
Türkiye’de akla dahi gelmez!
Rangers’ın hikayesine bakınca elbette bizim futbol ortamımız da akla geliyor. Bizim büyük kulüpler de yıllardır büyük borç içinde. Bir çok kere vergi borçları affedildi. Yıllarca vergi ödememek için çift sözleşmeler yapıldı. Devlet bütün olan bitenin farkındaydı. Her seferinde da cezalandırıcı değil kurtarıcı oldu. Taşıma suyla yola devam edildi. Nihayetinde yakın vakitte ağır yaptırımlar içeren bir yasa çıkartıldı.
Sorun yasa değil adalet
Ancak Türkiye’de sorun yasal boşluk değildi. Türkiye’de sorun maddeleri adil biçimde ayrımsız uygulamaktı sorun. Herkes biliyor ki bizim büyük kulüpler Rangers ile emsal sorunu yaşadığında asla birebir yaptırımla karşı karşıya kalmayacak. Yani yasa uygulanmayacak. Siyaset de alabildiğine topa ayağına uzatacak, İskoçya ve İngiliz Kraliçesi’nin aksine! İskoçya futbolu Rangers üzerinden bize de çok büyük dersler veriyor.
İskoçya dünyaya ders verdi
Ve Rangers… Asırlık genetiği ve derin bir futbol kültürü olan kulüplerin para ve pulun varlığından bağımsız bir güç olduklarını gösterdi. Ne olursa olsun ayakta kalabileceklerini ve yine doruğa çıkabileceklerini; hatta eskisinden de daha güçlü dönüşler yapabileceklerini somut olarak gösterdi. Büyük iniş çıkışların onların büyüklüklerinden bir şey eksiltmeyeceklerini de ıspatladı Rangers… Ki 2012’de 4. lige düşürülen Rangers 2022’de UEFA Avrupa Finali’ne ismini yazdırırken onun üzere acılar çekmeyen Celtic, onu TV’den izleyecek!
İskoçya futbolu prensipler, unsurlar ve adaletin her şeyin üstünde olduğunu gösterdi. Rangers’ın UEFA Avrupa Finali’ne yükselmesi de bunun fotoğrafı oldu.
